Een rode huid: decubitus

De beste hulp:
een rode huid door decubitus

Rode plekken op de huid van het liggen. Doorligwonden waarbij de huid niet meer intact is. De kans dat je als verzorgende of verpleegkundige in een zorginstelling of bij bedlegerige mensen thuis te maken krijgt met decubitus, oftewel doorliggen, is groot. Veel mensen die langdurig in dezelfde houding moeten liggen, hebben last van deze huidaandoening die veroorzaakt wordt door druk- en schuifkrachten. Vermoed je bij een cliënt decubitus? Haal dan altijd een wondverpleegkundige of arts erbij. Decubitus is een ernstige huidaandoening waarbij het lang duurt voordat wonden genezen. Cliënten lijden eronder en ze hebben intensieve behandeling nodig om te herstellen. Het is dus belangrijk om decubitus in een vroeg stadium te signaleren en te starten met een behandeling. Of belangrijker nog: probeer deze huidaandoening te voorkomen!

Wat is decubitus precies?

Decubitus is een huidaandoening waarbij duidelijk zichtbare irritatie en roodheid optreedt. In het eerste stadium zijn het nog doorligplekken, gaan deze plekken open dan spreken we over doorligwonden. Deze doorligplekken en -wonden zijn een vorm van weefselversterf, veroorzaakt door inwerking van druk-, schuif en wrijfkrachten op het lichaam. Door langdurig zitten of liggen, kunnen plekken op de huid onder druk komen te staan.

Hoe herken je doorligwonden?

Doorligwonden kenmerken zich door roodheid die niet wegdrukbaar is. Decubituswonden zijn vaak ronde of ovale plekken, met een omlijnde wondrand die zich duidelijk onderscheidt van de omliggende huid. De wonden ontwikkelen zich meestal op plekken waar het bot dicht onder de huidoppervlakte ligt, zoals bij de stuit, zitbeenknobbels, heupen, hielen, enkels en ellebogen. Ook op zachte plekken van het lichaam, waar bijvoorbeeld een katheter op de huid drukt, kunnen doorligplekken ontstaan. Doorligwonden zijn meestal egaal rood. Is er sprake van een gele of zwarte wondbodem? Dan kan dit duiden op necrose, een gevorderd stadium van decubitus waarbij huidcellen afsterven.

Doorligwonden of IAD?

Decubitus wordt nogal eens verward met andere huidaandoeningen zoals IAD, incontinentie geassocieerde dermatitis. In alle drie de gevallen is sprake van vochtletsel en een verstoorde barrière van de huid. Vooral een door IAD aangedane huid vertoont aardig wat overeenkomsten met doorligwonden, denk aan de roodheid. Verschillen tussen IAD en decubitus zijn dat decubituswonden vaak een duidelijkere wondrand hebben en dat doorligplekken niet wegdrukbaar zijn, wat bij huidproblemen bij IAD wel het geval is.

Voorkomen en behandelen IAD

Download infographic

Of bestel de gratis toolbox met meer infographics

Krijg grip op een gezonde huid!
Ga direct aan de slag met de gratis toolbox.

Creëer je persoonlijke Toolbox

Wat zijn risicogroepen voor decubitus?

Mensen met een slechte gezondheid en mobiliteit – denk bijvoorbeeld aan hart- en diabetespatiënten, mensen die te weinig vocht binnenkrijgen en mensen die door een bepaalde aandoening bedlegerig zijn – hebben de meeste kans om decubitus te krijgen. Ook bij mensen die eerder last van incontinentieproblemen en IAD hadden, is de kans op decubitusontwikkeling groter.

Tips om decubitus te behandelen

Om ervoor te zorgen dat je de oorzaak van het huidprobleem aanpakt en niet alleen aan symptoombestrijding doet, hebben we Abena’s huidcheck ontwikkeld. Door preventief te werk te gaan, tijdig te handelen wanneer er sprake is van rode huid, een rode huid te verklaren, op een juiste manier en met de juiste producten te verhelpen, zorg je voor een gezonde huid. Zelfs als er sprake is van een huid die gevoelig is voor decubitus.

1. De oorzaak van het doorliggen tijdig signaleren en verklaren

Inzien dat een rode huid niet oké is en dat er iets aan de hand is wat opgelost moet worden, is de eerste stap. Is iemands rode huid het gevolg van decubitus, of gaat het toch om een andere huidaandoening? Spelen externe factoren een rol, denk aan wrijvende kleding, beddengoed of een druk uitoefenend matras? Of interne oorzaken zoals medicatie, onderliggende ziektebeelden of depressie. Om huidproblemen te verhelpen – of beter nog: te voorkomen – moet je de oorzaak van iemands rode huid kennen.

2. Decubitus op de juiste manier verhelpen

Als je zeker weet dat het om decubitus gaat, is het zaak een wondverpleegkundige of arts in te schakelen. Ook als je het vermoeden van doorligwonden hebt, kan deze verpleegkundige of specialist bevestigen dat het inderdaad decubitus is. Hij of zij kan vervolgens de wonden op de juiste manier behandelen.

3. Doorligwonden voorkomen; een gezonde huid

Zijn doorligwonden eenmaal op de juiste manier behandeld en hersteld? Dan wil je de kwetsbare huid natuurlijk gezond houden. Hierbij draait het om reinigen, hydrateren, beschermen en het gebruik van ademend materiaal. Zorg voor een goede lichamelijke hygiëne en reinig de huid zacht en voorzichtig (niet met zeep en zonder te wrijven). Gebruik een barrièrecrème om de huid te hydrateren en te beschermen tegen vocht. Andere maatregelen om decubitus te voorkomen, zijn de cliënt regelmatig van positie te laten veranderen, bij incontinentie goed ademend incontinentiemateriaal of onderlegger te gebruiken. Ook een drukverlagend matras of zitkussen is aan te raden, zeker bij mensen die bed- of stoelgebonden zijn.

Reinigen, hydrateren en beschermen

Het basisprincipe van huidverzorging en het voorkomen van decubitus, begint bij mild reinigen. Met mild reinigen bedoelen we deppen en niet wrijven en het gebruik van milde reinigingsproducten die rekening houden met de pH-waarde van de huid. Is iemand gevoelig voor doorligplekken, dan is wassen zonder water aan te raden, met speciaal hiervoor ontwikkelde Verzorgend Wassen washandjes. De tweede fase is goed hydrateren, waardoor de huid haar elasticiteit behoudt. Dit doe je met de juiste spray, lotion of crème. Vervolgens kom je bij het beschermen tegen invloeden van buitenaf. Zeker bij oudere mensen is dit extra belangrijk doordat hun huid dunner en droger is. Zorg ervoor dat je de huid goed beschermt en producten gebruikt die ademen.

Meer weten over het basisprincipe mild reinigen, hydrateren en beschermen.

Grip op wassen en verzorgen

Download infographic

Of bestel de gratis toolbox met meer infographics

De juiste producten bij decubitus

Om doorligwonden te voorkomen en mensen met een verhoogd risico op decubitus op de juiste manier te verzorgen, heeft Abena diverse producten in haar assortiment. Zo hebben we Verzorgend Wassen washandjes en speciale incontinentiewashandjes, waarbij je geen water hoeft te gebruiken tijdens het wassen. De washandjes bevatten de juiste pH-waarde en afdrogen (dus extra wrijven) is hierbij niet nodig.

De huidlotions, oliesprays en crèmes van Abena zijn huidvriendelijk en dragen het Asthma Allergy Nordic label en zijn dermatologisch getest. De meeste producten bevatte geen onnodige toevoegingen als parfums, witmakers en kleurstoffen die de barrièrefunctie van de huid kunnen versturen verstoren. Ons incontinentiemateriaal is maximaal ademend en heeft een TopDrylaag die die zorgt dat het vocht snel opgenomen wordt en de huid droog blijft. Bij decubitus raden we specifiek onze verzorgingsproducten Skin care lotion en de barrièrecrème aan, voor optimale hydratatie en bescherming. Zo beperk je de kans op doorligwonden tot een minimum.

Voorkomen is beter dan genezen

Als leverancier van onder andere goede huidbeschermingsproducten bieden wij enerzijds oplossingen. Anderzijds geloven wij dat jij als zorgprofessional met meer kennis over huidaandoeningen als decubitus de oorzaak van de huidproblemen beter begrijpt. En dat je met de juiste werkwijze problemen in de toekomst voorkomt. Het belangrijkst blijft: houd de huid goed in de gaten. Dan signaleer je doorligwonden en andere huidproblemen in een vroeg stadium en is je cliënt snel weer klachtenvrij!